In Ypenburg is een proef uitgevoerd met als doel “besparen met ventileren”. De proef maakte deel uit van de Haagse Energie in de wijk Challenge 2020 en is een idee van Erik Carton.

 

Foto Martijn Beekman / gemeente Den Haag

 

Erik Carton over de uitgangspunten van “Besparen met Ventileren”:

‘Het idee is gebaseerd op mijn, inmiddels door diverse partijen bevestigde, berekening over het warmteverlies van de woningen op Ypenburg. Deze berekening toonde aan dat het warmteverlies voor circa 40% veroorzaakt wordt door ons ventilatiesysteem dat continue het hele huis ventileert (ongeacht of en waar je thuis bent). Met de subsidie van Energie in de Wijk wil ik graag enkele huizen van verschillende ventilatiessystemen (laten) voorzien die minder warmteverlies opleveren. Door deze woningen een jaar te monitoren (luchtkwaliteit, verminderd warmteverlies, kosten en (geld)besparing) en de warmtevraag te vergelijken met eerdere jaren, wordt een goed beeld verkregen van de mogelijkheden op ventilatiegebied voor huizen op Ypenburg (en Leidschenveen …).’

‘Ik verwacht dat door vraag-gestuurd en per woningzone te ventileren de warmtevraag door het ventileren gehalveerd kan worden. Dat zou een reductie in warmtevraag van zo’n 25% betekenen, dat bespaard geld voor de bewoner (nadat de investering zich heeft terugbetaald). Maar als dat door vrijwel iedere bewoner wordt gedaan levert dat een reductie in warmtevraag tot wel 25% voor Ypenburg op.’

 

De conclusies en advies in het kort:

Het project ‘Besparen met Ventileren’ maakte deel uit van de ‘Energie uit de Wijk Challenge’ van de gemeente Den Haag (2020). Aan dit project in Ypenburg deden 20 woningen mee waarvan er 6 referentiewoning waren (alleen een nieuwe energiezuinige elektromotor, geen nieuw ventilatiesysteem). Van alle woningen is gedurende de looptijd van het project (2 jaar) zowel de warmtevraag als de luchtkwaliteit gemonitord. Ook is de historische warmtevraag van de woningen bekend, zodat de verandering in warmtevraag per woning kan worden vastgesteld.

Helaas werd de warmtevraag gedurende het project niet alleen beïnvloed door het nieuwe ventilatiesysteem, maar vooral het eerste meetjaar ook door de lockdown (thuiswerken en online lessen) als gevolg van de COVID pandemie. Gelukkig is het ‘lockdown’ effect in het tweede meetjaar een stuk geringer en bleken alle woningen afgelopen winter (2021) een geringere warmtevraag (gemiddeld 11%) te hebben dan het ‘Corona’-jaar ervoor.

Gebleken is dat alle deelnemende woningen een reductie (gemiddeld 24%) in warmtevraag lieten zien. Dat ook de referentiewoningen een daling gaven, wijst op de grote invloed die bewonersgedrag heeft op de warmtevraag van de woning. Bewustwording van de invloed van het ventilatiesysteem op de warmtevraag is waarschijnlijk al genoeg het gedrag van de bewoners positief te veranderen (reductie van 14%).

De vraaggestuurde ventilatiesystemen met CO2 sensoren gaven een grotere reductie in warmtevraag vergeleken met systemen zonder CO2 sensoren. Ook de CO2 concentratie in deze woningen was duidelijk lager. Het is opvallend dat het meest eenvoudige vraaggestuurde systeem (met één CO2-sensor in de centrale ventilatiebox) de grootste reductie in warmtevraag gaf (totaal 38% minder dan de historische ‘pre-Corona’ warmtevraag).

Het advies aan bewoners van goed geïsoleerde woningen (voldoen aan bouwbesluit na 2000) met centraal ventilatiesysteem (mechanische afvoer, aanvoer via roosters) luidt:

  • Vervang de oude ventilatiebox (>15jaar) door een box met in ieder geval één CO2 sensor. Een nieuwe ventilatiebox heeft een stroom besparende elektromotor, nieuwe (stillere) lagers, zal de luchtkwaliteit in huis verbeteren (lagere CO2waarden) en de warmtevraag van de woning significant reduceren.

Het vervangen van de ventilatiebox is door de handige ‘doe het zelf’-er uitvoerbaar. Maar een installateur kan dit werk combineren met het reinigen van de kanalen en toevoerroosters.

In de Haagse Vinex-wijk Ypenburg staan circa 10.000 woningen die in aanmerking komen. Maar in Nederland zijn afgelopen decennia vele woningen gebouwd met hetzelfde type ventilatiesysteem. Het gaat daarom mogelijk om meer dan een miljoen woningen die met een CO2 gestuurde ventilatiebox de warmtevraag significant (met 15-38%) kunnen reduceren. Dit rechtvaardigt een landelijke aanpak inclusief stimuleringsmaatregelen zoals subsidie.

 

In het eindverslag leest u meer over de aanpak van het project en de uitgebreide conclusies en adviezen:

Besparen met Ventileren – eindverslag.

 

Kijk voor meer informatie:

“Besparen met Ventileren” in het nieuws: