Is geothermie duurzaam?

Tijdens het boren van de twee bronnen wordt gebruik gemaakt van fossiele brandstoffen om de boortoren van energie te voorzien. Na het in gebruik nemen van het systeem wordt er continue warm water opgepompt waarbij vaak aardgas vrijkomt (0 tot 1 m3 gas per 1 m3 warm water). De pompen voor het oppompen van het warme water zijn elektrisch (kan op groene stroom).

 

Hoe merk ik iets van geothermie?

Tijdens het boren van de twee bronnen is er gedurende ongeveer 6 maanden een werkgebied van ongeveer 1 voetbalveld waarop een boortoren 24 uur per dag in bedrijf is. Het terrein is verlicht en het aankoppelen van nieuwe stangen maakt geluid. Ondergronds worden kleine trillingen veroorzaakt, deze zijn zover bekend aan het maaiveld niet voelbaar. Het voorkomen van overlast  (licht/geluid/trillingen) en normen daarvoor maken onderdeel uit van de aan te vragen vergunning. Als het systeem in gebruik is staat er op het maaiveld een klein gebouw waarin de pompen staan van het systeem.

 

Wat zijn de belangrijkste risico’s bij de aanleg van geothermie?

Bij de aanleg van een geothermisch systeem worden er twee boringen geplaatst van 2-3 kilometer diep. De techniek is vergelijkbaar met die van een olie- of gasboring. Dit kent de volgende risico’s.

  1. Van een blow-out is sprake als gas of olie langs en uit het boorgat doorbreekt naar het maaiveld. Aardgas en aardolie bevinden zich in een ‘bel’ in de bodem onder hoge druk. Indien dit (per ongeluk) wordt aangeboord zal het gas of de olie zich in het boorgat naar boven willen verplaatsen. Een ongecontroleerde uitstroom van olie en gas (‘blow-out’) levert brand- en explosiegevaar op met mogelijk schadelijke gevolgen voor mens en milieu. Om dit te voorkomen wordt het boorgat gevuld met boorvloeistof die voldoende tegendruk biedt. Bovendien brengt men een blowout preventer aan, een automatisch werkende veiligheidsklep. Overigens is een blowout nog nooit voorgekomen bij de aanleg van geothermie.
  2. Vervuiling bodem op de boorlocatie. Bij het plaatsen van de boringen komt zout water vrij. Om de boorlocatie worden een dijk en ondoordringbare laag rondom boorlocatie aangelegd om ongecontroleerde uitstroom zout water (NaCl) op te vangen. Het eerste opgepompte zoute water wordt tijdelijk opgeslagen in spaarbekkens, verwerkt en vervolgens op een goedgekeurde locatie geloosd (meestal in de nieuwe waterweg).
  3. Instorten boorgat. Stalen buizen in boorgat vermijden dat wanden instorten en er wordt tussentijds vloeibaar beton tussen de stalen wand en de grond gepompt.
  4. Het bedrijf dat de boringen plaatst werkt onder de Arbeidsomstandigheden- en milieuwetgeving en wordt daarop gecontroleerd.
  5. Mogelijke ondergrondse lekkages doordat de stalen buizen door het zoute water corroderen. Om dit te voorkomen worden de nieuwste technieken uit de olie- en gasindustrie toegepast, bijvoorbeeld dubbelwandige buizen en coatings.

 

Wat zijn de belangrijkste risico’s als het geothermie systeem in werking is?

De bron kan dichtslibben waardoor het geboorde gat niet meer bruikbaar is. Dan zal er geprobeerd worden het boorgat weer open te maken, als dat niet lukt wordt er (gedeeltelijk) een nieuwe boring geplaatst.

Het opgeboorde water is koeler dan voorzien. Hierdoor daalt het rendement van het systeem. Dit risico is voor het bedrijf dat het systeem aanlegt.

 

Wat gebeurt er als het bedrijf dat de boringen plaatst failliet gaat?

Het aardwarmtebedrijf dat aanbesteding gegund krijgt, moet kosten om de boorput te verzegelen reserveren op geblokkeerde rekening. Hierdoor kan de situatie altijd worden hersteld.

 

Hoe is het overheidstoezicht geregeld op de aanleg van geothermie?

Er zijn twee vergunningen nodig: de opsporingsvergunning en de vergunning voor het winnen van de aardwarmte, afgegeven door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) adviseert het ministerie over het verlenen van deze vergunningen. SodM is de onafhankelijk toezichthouder op de delfstoffen- en energiewinning in Nederland. Tijdens de aanleg en winning wordt door SODM toezicht verzorgd.

 

Meer informatie over geothermie is op onderstaande websites te vinden: